မေ ၂၃
အိုင်ယာလန်၊ စပိန်နှင့် နော်ဝေးတို့သည် လာမည့်သီတင်းပတ်တွင် ပါလက်စတိုင်းနိုင်ငံအဖြစ် တရားဝင်အသိအမှတ်ပြုရန် အစီအစဉ်များကို ကြေညာထားပြီး၊ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ပါလက်စတိုင်းအကြောင်းအရင်းကို အားကောင်းစေမည့် လှုပ် ရှားမှုတစ်ခုအနေဖြင့် ဥရောပနှင့် အစ္စရေးကြား ဆက်ဆံရေး ပိုမိုတင်းမာလာမည်ဖြစ်သည်။
ဥရောပသုံးနိုင်ငံက ၎င်းတို့၏ အထင်ကရ ဆုံးဖြတ် ချက်သည် အရှေ့အလယ်ပိုင်းတွင် ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးရရှိရန် အကောင်းဆုံးနည်းလမ်းဖြစ်သည်ဟု ပြောဆိုသော်လည်း ယင်းနိုင်ငံမှ သံတမန်များကို ချက်ခြင်းပြန်ခေါ်ရန် အစ္စရေးနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက အမိန့်ပေးသောကြောင့် အစ္စရေးထံမှ ပြစ်တင်ရှုတ်ချမှုကို လျင်မြန်စေခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။
ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအများစုက ပါလက်စတိုင်းနိုင်ငံအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုထားပြီးဖြစ်သည်။ ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံပေါင်း ၁၉၃ နိုင်ငံမှ ၁၄၀ ကျော်သည် ၎င်းတို့၏ အသိအမှတ်ပြုမှုကို တရားဝင်ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ သို့သော် အဖွဲ့ဝင် ၂၇ ဦးပါ ဥရောပသမဂ္ဂမှ နိုင်ငံအချို့သာ ပါဝင်သည်။
အိုင်ယာလန်ဝန်ကြီးချုပ် Simon Harris က Dublin တွင် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲ၌ “ဒီနေ့၊ အိုင်ယာလန်၊ နော်ဝေးနဲ့ စပိန်တို့က ပါလက်စတိုင်းပြည်နယ်ကို အသိအမှတ်ပြုကြောင်း ကြေညာလိုက်ပါတယ်။ ယခု ဆုံးဖြတ်ချက်ကို အကျိုးသက်ရောက်စေရန် ကျွန်ုပ်တို့တစ်ဦးစီတိုင်းသည် နိုင်ငံတော်၏ လိုအပ်သော မည်သည့်ခြေလှမ်းများကိုမဆို လုပ်ဆောင်သွားမည်ဖြစ်ပါသည်။” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
အဆိုပါအသိအမှတ်ပြုမှုကို မေလ ၂၈ ရက်နေ့တွင် သုံးနိုင်ငံလုံးတွင် အသက်ဝင်မည်ဖြစ် ကြောင်း အိုင်ယာလန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Micheál Martin က ပြောကြားခဲ့သည်။ နော်ဝေဝန်ကြီးချုပ် Jonas Gahr Støre က ပါလက်စတိုင်းနိုင်ငံသည် “အရှေ့အလယ်ပိုင်းတွင် ငြိမ်း ချမ်းရေးရရှိရန် မဖြစ်မနေလိုအပ်သည်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
“နှစ်နိုင်ငံဖြေရှင်းချက်မရှိဘဲ အရှေ့အလယ်ပိုင်းမှာ ငြိမ်းချမ်းရေးရှိမှာမဟုတ်ဘူး” ဟု Støre က ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။ “ပါလက်စတိုင်းနိုင်ငံမရှိရင် နိုင်ငံနှစ်ခု ဖြေရှင်းလို့ မရဘူး။” ဟု ထည်သွင်းပြောကြားခဲ့သည်။
စပိန်ဝန်ကြီးချုပ် Pedro Sánchez သည် အစ္စရေးဆန့်ကျင်ရေးမဟုတ်သည့် ဆုံးဖြတ်ချက်ကို အနှစ် သာရအဖြစ် သတ်မှတ်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။ “ဒီအသိ အမှတ်ပြုမှုက အစ္စရေးလူတွေကို ဆန့်ကျင်တာမဟုတ်ဘူး၊ ဂျူးလူမျိုးတွေကို လုံးဝဆန့်ကျင်မှာမဟုတ်ဘူး” ဟုသူကပြောသည်။ “ဒါဟာ ဟားမတ်စ်ကို မျက်နှာသာမပေးပါဘူး။ ယှဉ် တွဲတည်ရှိမှုကို လိုလားတယ်။” ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။
ဒီကြေညာချက်ကို ပါလက်စတိုင်းအရာရှိတွေက ကြိုဆိုခဲ့ကြပါတယ်။ “ဒီခြေလှမ်းဟာ ပါလက်စတိုင်းပြည်သူတွေကို ထောက်ပံ့ဖို့ စပိန်ရဲ့ စိတ်အားထက်သန်မှုနဲ့ သူတို့ရဲ့မြေနဲ့ မွေးရပ်မြေအတွက် သူတို့ရဲ့ ခွဲထွက်လို့မရနိုင်တဲ့ တရားဝင်အခွင့်အရေးတွေကို ရောင်ပြန်ဟပ်နေပါတယ်” ဟု ပါလက်စတိုင်းအာဏာ ပိုင်အဖွဲ့ဥက္ကဋ္ဌရုံးက ပါလက်စတိုင်းသတင်းအေဂျင်စီ Wafa မှ ဖော်ပြချက်အရ သိရသည်။
ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသကို အုပ်ချုပ်သည့် စစ်သွေး ကြွအဖွဲ့ ဟားမတ်စ်က အခြားနိုင်ငံများကို လိုက်လျော ညီထွေဖြစ်စေရန်နှင့် “ကျွန်ုပ်တို့ ၏တရားဝင်အမျိုး သားအခွင့်အရေးများကို အသိအမှတ်ပြုရန်၊ ကျွန်ုပ်တို့၏ပြည်သူများလွတ်မြောက်ရေးနှင့် လွတ်လပ်ရေးတိုက်ပွဲကို ထောက်ခံအားပေးရန်နှင့် ကျွန်ုပ်တို့၏ မြေ ယာအား ဇီယွန်ဝါဒီများ သိမ်းပိုက်မှုကို အဆုံးသတ်ရန်” တိုက်တွန်းခဲ့သည်။
သို့သော် အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် ဘင်ဂျမင်နေတန်ယာဟုက ပါလက်စတိုင်းနိုင်ငံကို အသိ အမှတ်ပြုခြင်းသည် အကြမ်းဖက်မှုအတွက် ဆုလာဘ်တစ်ခုဖြစ် ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ “ဒါဟာ အောက်တိုဘာ ၇ ရက် တိုက်ခိုက်မှုကို ထပ်ခါထပ်ခါ ကျူးလွန်ဖို့ ကြိုးပမ်းရမယ့် အကြမ်းဖက်နိုင်ငံဖြစ်ပြီး၊ ဒါကို ကျွန်တော်တို့ သဘောမတူဘူး” ဟု နေတန်ယာဟုက ပြောကြားခဲ့ပြီး “ဒီဆိုးယုတ်မှုကို နိုင်ငံအဖြစ် မပေးသင့်ပါဘူး။” ဟု ၎င်းက ထပ်လောင်းပြောကြားသည်။
ဥရောပခေါင်းဆောင် သုံးဦးစလုံးသည် နိုင်ငံ တကာအသိုက်အဝန်း မအောင်မြင်ခဲ့သည့် ဆယ်စုနှစ်များစွာကြာ ရည်မှန်းချက်ဖြစ်သည့် အရှေ့အလယ်ပိုင်းတွင် ပါလက်စတိုင်းနိုင်ငံတော်အဖြစ် ရပ်တည်နိုင်စေရန်အတွက် အရေးကြီးကြောင်း အလေးပေးပြောကြားခဲ့သည်ဟု CNN သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။
#PAN