နိုဝင်ဘာ ၃
တရုတ်နှင့် အရှေ့တောင်အာရှ သံတမန်များ သည် တောင်တရုတ်ပင်လယ်အတွက် ကျူးကျော်ရန်စမှု သဘောတူညီချက်ကို သုံးနှစ်အတွင်း အပြီးသတ်ရန် ကတိပြုခဲ့ကြောင်း ဒေသတွင်း သံတမန်နှစ်ဦးက ကြာသပတေးနေ့တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။ အငြင်းပွားရေပိုင်နက်အတွင်း မကြာသေးမီက ထိပ်တိုက်တွေ့မှုများနှင့် ပတ်သက် ၍ ၎င်းတို့က ဘေဂျင်းတွင် ပြီးခဲ့သောသီတင်းပတ်က အစည်းအဝေးတစ်ခုအတွင်း ကတိကဝတ်ပြုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။
မကြာသေးမီလများအတွင်း တရုတ်နိုင်ငံ၏ ကမ်း ခြေစောင့်တပ်နှင့် ရေတပ်သင်္ဘောများက ပိုမိုအန္တရာယ်များပြီး ရန်စပြုသည့် စစ်ရေးလေ့ ကျင့်မှုဟု ဖိလစ်ပိုင်က ကန့်ကွက်ခဲ့သည်။ အောက်တိုဘာ ၂၂ ရက်တွင် တရုတ်သင်္ဘောနှစ်စင်းသည် တောင်တရုတ်ပင်လယ်ရှိ အငြင်းပွား Second Thomas Shoal အနီးရှိ ဖိလစ်ပိုင်သင်္ဘောနှစ်စင်းနှင့် သီးခြားစီ တိုက်မိခဲ့သည်။
ထိုသို့ သင်္ဘောတိုက်မှုများအပြီးတွင် ဖိလစ်ပိုင်တပ်ဖွဲ့များသည် အငြင်းပွားရေပိုင်နက်အတွင်း မည်သည့်နေရာတွင်မဆို လက်နက်ကိုင်တိုက်ခိုက်လာပါက သက်တမ်းရှည်စာချုပ်မဟာ မိတ်ဖြစ်သည့် ဖိလစ်ပိုင်အား ကာကွယ်ရန် တာ ဝန်ရှိကြောင်း အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက သတိပေးချက်အသစ်ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ဖိလစ်ပိုင်အစိုးရသည် မနီလာမြို့ရှိ တရုတ်သံတမန်တစ်ဦးကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် ကန့်ကွက်ဆန္ဒပြရန် ဆင့် ခေါ်ခဲ့သည်။
အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများအသင်း သံတမန်များက ဘေဂျင်းက လက်ခံကျင်းပသည့် သုံးရက်ကြာ ဆွေးနွေးပွဲတွင် မကြာသေးမီက ထိပ် တိုက်တွေ့မှုများအပေါ် ၎င်းတို့၏ စိုးရိမ်ပူပန်မှုများကို သီးခြားစီဖော်ပြခဲ့သည်။
တရုတ်နှင့်ဖိလစ်ပိုင်တို့သည် “တင်းမာမှု ဖလှယ်ခြင်း” တွင် ပင်လယ်ပြင်ထိပ်တိုက်တွေ့မှု၏ ဆန့်ကျင် ဘက်ပုံစံများကို ပံ့ပိုးပေးခဲ့ပြီး ထိပ်တိုက်တွေ့ဆုံမှုများ၏ ဗီဒီယိုများကို သီးခြားစီပြသခဲ့ကြောင်း သံတမန်နှစ်ဦးက အေပီသတင်းဌာနသို့ ပြောကြားခဲ့သည်။ ဒီကိစ္စကို ဆွေးနွေးဖို့ အခွင့်မရှိဘူးဟု အမည်မဖော်လိုသူများက ပြော ဆိုခဲ့ကြသည်။
ဘေဂျင်း ဆွေးနွေးပွဲသည် တောင်တရုတ်ပင်လယ်တွင် တရုတ်နှင့် အမေရိကန် တို့ ဆန့်ကျင်ထိုးနှက်နိုင်သည့် ကြီးမားသော လက်နက် ကိုင် ပဋိပက္ခကို တား ဆီးရန်အတွက် “ကျင့်ဝတ်ကျင့်ထုံး” ကို ခိုင်မာအောင်ကြိုးပမ်းရန် တရုတ်နှင့် အာဆီယံတို့၏ နောက်ဆုံး စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှု ဖြစ်သည်။
အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ ဂျကာတာမြို့တော်၌ ဇူလိုင် လကကျင်းပခဲ့သည့် တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးနှင့် အာဆီယံနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများ အစည်းအဝေးတွင် နှစ်ပေါင်းများစွာကြာအောင် နှောင့် နှေးခဲ့ရသည့် ဆွေးနွေးခြင်းများကို သုံးနှစ်အတွင်းအပြီး သတ်နိုင်လိမ်မည်ဟု သံတမန်နှစ်ဦးက ပြောပါသည်။
တရုတ်နှင့် အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံလေးနိုင်ငံဖြစ်သည့် ဘရူနိုင်း၊ မလေးရှား၊ ဖိလစ်ပိုင်နှင့် ဗီယက်နမ်တို့သည် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရ ထိုင်ဝမ်နှင့်အတူ ဆယ်စုနှစ်များစွာကြာ နယ်မြေအငြင်းပွားနေသော ရေလမ်းကြောင်းတွင် ပိုင်နက်နယ်မြေ လိပ်ခဲတည်း လည်းအခြေအနေတွင် ပိတ်မိနေသည်။ အဆိုပါ အငြင်းပွားနေသည့် ပိုင်နက်နယ်မြေများသည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ကုန်သွယ်မှုအတွက် အဓိကရေလမ်းကြောင်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး ကြီးမားကျယ်ပြန့်သော ရေနံနှင့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့များ၏ ပင်လယ်ရေအောက် သတ္တု သိုက်များပေါ်တွင် ရှိနေသည်ဟု ယုံကြည်ရသည်။
အဆိုပါ အပြိုင်အဆိုင်နယ်မြေသည် အာရှမီးမောင်းထိုးပြနေရာတစ်ခုအဖြစ် ကာလရှည် ကြာ ထိတ်လန့်ခဲ့ကြရပြီး ဒေသတွင်း၌ အမေရိကန် – တရုတ် ပြိုင်ဆိုင်မှုတွင် ထိလွယ်ရှလွယ်သော မျက်နှာ စာဖြစ်လာခဲ့သည်။
ပြီးခဲ့သည့် ရက်သတ္တပတ်က တောင်တရုတ်ပင်လယ်ပြင်တွင် ပျံသန်းနေသော အမေရိကန် B-52 ဗုံးကြဲလေယာဉ်၏ ၁၀ ပေအကွာတွင် တရုတ်တိုက် လေယာဉ်တစ်စင်း ရောက်ရှိလာပြီး လေယာဉ်နှစ်စင်းစလုံး တိုက်မိနိုင်သည့် အန္တရာယ်ရှိကြောင်း အမေရိကန် အင်ဒို – ပစိဖိတ်ဒေသ စစ်ဌာနချုပ်က ပြောကြားခဲ့သည်။ နှစ်နိုင်ငံစလုံးက စိုးရိမ်စရာကောင်းသည့်အဖြစ်အပျက်အတွက် အပြန်အလှန် အပြစ်တင်ကြပါသည်။
တောင်တရုတ်ပင်လယ်တွင် နယ်မြေပိုင်ဆိုင်မှုကို ဝါရှင်တန်က ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခြင်းမရှိသော်လည်း လွတ်လပ်စွာ ရေကြောင်းသွားလာမှုနှင့် ပျံသန်းမှုနှင့် အငြင်းပွားမှုများကို ငြိမ်းချမ်းစွာဖြေရှင်းခြင်းသည် အမေရိကန်၏ အမျိုးသားအကျိုးစီးပွားအတွက်ဖြစ် ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ ဒေသတွင်းတွင် တရုတ်နိုင်ငံ၏ ကျယ် ပြန့်သော နယ်မြေပိုင်နက်တောင်းဆိုမှုကို စိန်ခေါ်ခဲ့ပြီး ပေကျင်းက အာရှအငြင်းပွားမှုသက် သက်ဟု ခေါ်ဝေါ်သည့် စွက်ဖက်မှုကို ရပ်တန့်ရန် အမေရိကန်အား သတိပေးခြင်းဖြင့် ဒေါသတကြီး တုံ့ပြန်ခဲ့သည်။
Source; AP News
#PAN