ဇန်နဝါရီ ၂၀
ယီမင်ရှိ ဟူသီများက ၎င်းတို့သည် အစ္စရေးကို ပိတ်ဆို့ရန်နှင့် အမေရိကန်နှင့် ဗြိတိန်တို့ကို လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုအတွက် လက်တုံ့ပြန်သည့် ရည်ရွယ်ချက်များထက် ပင်လယ်နီအတွင်းနှင့် ပင်လယ်နီတဝိုက်တွင် သင်္ဘောများကို ချဲ့ထွင်တိုက်ခိုက်ရန် မရည်ရွယ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
Reuters နှင့် တွေ့ဆုံမေးမြန်းခန်းတစ်ခုတွင် ဟူသီ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းရေး အကြီးအကဲလည်းဖြစ် ဟူသီ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းရေးမှူး မိုဟာမက် အဗ္ဗဒူဆလမ်က ၎င်းတို့သည် ကာလကြာရှည် ရန်သူများ ဆော်ဒီအာရေဗျနှင့် ယူအေအီးတို့ကို ပစ်မှတ်ထားရန် အစီအစဉ် မရှိကြောင်း Reuters သို့ ပြောကြားခဲ့သည်။
“ကျွန်တော်တို့က အရှိန်မမြှင့်ချင်ဘူး။ ဒါက ကျွန် တော်တို့ရဲ့ တောင်းဆိုမှု မဟုတ်ပါဘူး။ သွေးတစ်စက်မှ မထွက်ခြင်း သို့မဟုတ် ကြီးမားသောပစ္စည်းများ ဆုံးရှုံးခြင်းအတွက် စေ့စပ်ရေးစည်း မျဉ်းများကို ကျွန်ုပ်တို့ ချမှတ်ခဲ့သည်” ဟု Abdulsalam က ပြောကြားခဲ့သည်။ “ဒါဟာ အစ္စရေးအပေါ် ဖိအားတွေကို ကိုယ်စားပြုတယ်၊ ဒါဟာ ကမ္ဘာပေါ်က ဘယ်နိုင်ငံကိုမှ ဖိအားတွေကို ကိုယ်စားပြုတာ မဟုတ်ပါဘူး။” ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။
ယီမင်၏ လူဦးရေအများစုကို ထိန်းချုပ်ထားသည့် အီရန် – ဘက်ညီ ဟူသီများသည် အောက် တိုဘာလကတည်းက ပင်လယ်နီ၏ အဝတွင် သင်္ဘောများကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး အစ္စရေးနှင့် ချိတ် ဆက်ထားသော သင်္ဘောများကို ပစ်မှတ်ထား၍ ပါလက်စတိုင်းတို့နှင့် စည်းလုံးညီညွတ်မှု ပြသခြင်းဖြစ်သည်ဟု ၎င်းတို့က ဆိုသည်။
သို့သော်လည်း တိုက်ခိုက်ခံရသော သင်္ဘောအများအပြားသည် ဂျူးနိုင်ငံနှင့် ဆက်စပ်မှုမရှိကြောင်း ထင်ရှားသည်။
“အစအဦးတုန်းက ယီမင်ပြည်သူတွေ လုပ်ခဲ့တာက အစ္စရေးနိုင်ငံဆီ ဦးတည်သွားနေတဲ့ အစ္စရေးသင်္ဘောတွေကို ပစ်မှတ်ထားပြီး လူသား ဒါမှမဟုတ် ထင်ရှားတဲ့ ပစ္စည်းဆုံးရှုံးမှုတွေ မဖြစ်စေဘဲ သင်္ဘောတွေ ဖြတ်သန်းခွင့်ကို သဘာဝအခွင့်အရေးအနေနဲ့ တားဆီးလိုက်တာပဲ” ဟု Abdulsalam က ပြောကြားခဲ့သည်။ “အခု အမေရိကန်က ပူးပေါင်းပြီး အခြေအနေတွေ ပိုတိုးလာတဲ့အခါ ယီမင်က တုံ့ပြန်မယ်ဆိုတာ သံသယဖြစ်စရာ မရှိပါဘူး” ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။
ဟူသီများ၏ တိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် နိုင်ငံတ ကာသင်္ဘောကုမ္ပဏီများသည် အာဖရိကတစ်ဝှမ်းရှိ ဥရောပနှင့် အာရှအကြား ကုန်သွယ်မှုလမ်း ကြောင်းကို တွန်း ပို့ခဲ့ပြီး အချိန်နှင့် ကုန်ကျစရိတ်များကို ပေါင်းထည့်ခဲ့သည်။ ကမ္ဘာ့အစည်ကားဆုံး သင်္ဘောလမ်းကြောင်းများထဲမှ တစ်ခုကို ဖွင့်ထားရန် ကြားဝင်ဆောင်ရွက်ပေးမှုတစ်ခုတွင် အမေရိကန်နှင့် ဗြိတိန်တို့က ဟူသီပစ်မှတ်များကို ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်က ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။
“ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ ဒေသတွင်းမှာ ပဋိပက္ခတွေ ချဲ့ထွင်လာမှာကို မလိုလားသလို၊ အဲဒါကို မကြိုက်ဘူး၊ အရှိန်မမြှင့်ဘဲ ဆက်လက်လုပ်ဆောင်နေပေမယ့် ဆက် လက်တိုက်ခိုက်နေသရွေ့ အမေရိကန်တွေရဲ့ ဆုံးဖြတ် ချက်ကပဲ မူတည်ပါတယ်” ဟု Abdulsalam က ပြောကြားခဲ့သည်။
အခြားအချက်များထဲတွင် ဟစ်ဇ်ဘိုလာနှင့် အစ္စရေးတို့သည် နယ်စပ်တစ်လျှောက် အပြန် အလှန် ပစ်ခတ်မှုများရှိခဲ့ပြီး အီရန်လိုလားသော ပြည်သူ့စစ်များသည် အီရတ်ရှိ အမေရိကန်တပ်များ လက်ခံထားသည့် အခြေစိုက်စခန်းများကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြသည်။
လွန်ခဲ့သည့်ဆယ်စုနှစ်များက ယီမင်မြို့တော်ကို သိမ်းပိုက်ခဲ့သော တောင်ပေါ်တိုက်ခိုက်ရေးသမားများဖြစ်သည့် ဟူသီများသည် ဒေသတွင်း အင်အားကြီး ဆော်ဒီအာရေးဗီးယားနှင့် ယူအေအီးတို့ကို နှစ်ပေါင်းများစွာ စစ်ပွဲအတွင်း ချုပ်ကိုင်ထားခဲ့ပြီး ယခုအခါ ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲ၏ သိမ်မွေ့သောအဆင့်သို့ ရောက်ရှိနေပြီဖြစ်သည်။
“သူတို့ကို အရေးယူတာအတွက် မျှတမှု မတွေ့မိပါဘူး၊ ပြီးတော့ ပင်လယ်နီမှာ စစ်ရေးတင်းမာမှု ဒါမှမဟုတ် ဒေသတွင်းမှာ စစ်အင်အားတွေ ရှိနေတာကို ငြင်းပယ်ဖို့ သူတို့ကို တောင်းဆိုပါတယ်” ဟု ပင်လယ် ကွေ့ အာရပ်အင်အားကြီးနိုင်ငံများနှင့် ပတ်သက်၍ Abdulsalam က ပြောကြားခဲ့သည်။
အဗ္ဗဒူလ်ဆာလမ်က ဟူသီများသည် ပဋိပက္ခတွင် ၎င်းတို့၏ကိုယ်ပိုင်ဆုံးဖြတ်ချက်များချခဲ့ပြီး တီဟီရန်ထံမှ အမိန့်ကို မယူကြသော်လည်း ၎င်းတို့သည် နီးကပ်သောဆက်ဆံရေးကို ထိန်းသိမ်းထားသည်ဟု ဆိုသည်ဟု The Times of Israel သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။
#PAN