အောက်တိုဘာ ၈
သမ္မတရွေးချယ်ပွဲများသည် သာမန်အား ဖြင့် ဝေးကွာသောနိုင်ငံများ၏ အရေးအခင်း အကျပ်အတည်းများအပေါ် မူတည်လေ့မရှိပေ။သို့သော် အစ္စရေးတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သော လက်နက် ကိုင်ပဋိပက္ခသည် ကမ္ဘာကြီးကို ပိုမိုလုံခြုံစေသည်ဟုသော ဂျိုးဘိုင်ဒင်၏ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒကျွမ်း ကျင်မှု အကြောင်းပြချက်ကို လျှော့ချရန် ခြိမ်း ခြောက်နေသည်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် ပြုလုပ်ရန်ရှိသည့် အမေရိကန် သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲအတွက် လက်ရှိ သမ္မတ ဂျိုလ်းဘိုင်ဒင်၏ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒကို စမ်းသပ်မှု တစ်ခု ဖြစ်လာသည်။
ဟားမတ်စ်တိုက်ခိုက်ရေးသမားများ၏ တိုက် ခိုက်မှုများသည် အစ္စရေးထောက်လှမ်းရေးတွင် ချို့ယွင်းချက်များကို ဖော်ထုတ်နေကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားပြီး မငြိမ်မသက်ဖြစ်နေသော အရှေ့အလယ်ပိုင်းတွင် ထောက် လှမ်းရေးစွမ်းရည်နှင့် မိတ်ဖက်ပူးပေါင်းဆောင် ရွက်မှုများ တည်ဆောက်နေသည့်အချိန်အတွက် အမေရိကန်က ရရှိနေသည့် တုံ့ပြန်မှုနှင့်ပတ်သက် ၍ ဆန်းသစ်သောမေးခွန်းများ ထွက်ပေါ်လာကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။
“ဒါဟာ အစ္စရေးနဲ့ အမေရိကန်တွေရဲ့ ကြီးမားတဲ့ ထောက်လှမ်းရေး ပျက်ကွက်မှုပါပဲ” ဟု CIA အရာရှိဟောင်းနှင့် အရှေ့အလယ်ပိုင်း အထူးကျွမ်းကျင်သူ Bruce Riedel က ပြောကြားခဲ့သည်။ “ဝါရှင်တန် ဒါမှမဟုတ် ဂျေရုဆလင်မှာ ဒီလိုဖြစ်လာဖို့ မျှော်လင့်ထားတယ်ဆိုတာ ယုံဖို့ အကြောင်းပြချက် မတွေ့မိပါဘူး။” ဟု ၎င်းကဆိုသည်။
နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒနယ်ပယ်တွင် စွမ်းဆောင်ရည်ပြန်လည်ရရှိရန် ကတိပြုထားသည့် လက်ရှိသမ္မတတစ်ဦးအနေဖြင့် ယခုအချိန်တွင် ဘိုင်ဒင်သည် ၎င်း၏စောင့်ကြည့်မှုတွင် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာပြဿနာများ အများအပြားရှိနေသည်ဟု နိုင်ငံရေးပြိုင်ဘက်များ၏ စွပ်စွဲမှုများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။
ရုရှားနှင့်ဖြစ်ပွားနေသည့် ရုန်းမထွက်နိုင်သောစစ်ပွဲတွင် အမေရိကန်နိုင်ငံသားများသည် ဘိုင်ဒင်အစိုးရ၏ ယူကရိန်းသို့ လက်နက်များ ပေးအပ်ခြင်းကို ဆန့်ကျင်ကြောင်း စစ်တမ်းများက ဖော် ပြသည်။ အမေရိကန်နှင့် တရုတ်တို့သည် ၂၀၂၅ ခုနှစ် တွင် စစ်ဖြစ်နိုင်သည်ဟု အမေရိကန်လေတပ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီးတစ်ဦးက ဇန်နဝါရီတွင်
ခန့်မှန်းခဲ့သည်။
အစ္စရေးနှင့် ဆော်ဒီအာရေးဗီးယားကြား ဆက်ဆံရေးကို ပုံမှန်ဖြစ်စေရန် Biden ၏ အုပ် ချုပ်မှု အစပျိုးမှုသည် အန္တရာယ်ရှိသော ဖြေရှင်းခြင်း ဖြစ်သည်။ ဟားမတ်စ်နှင့် အစ္စရေးတို့၏ စစ်ပွဲကြောင့် ဂါဇာတွင် ပါလက်စတိုင်း အရပ်သားများ သေဆုံးစေခဲ့မည်ဆိုလျှင် ဆော်ဒီတို့သည် ဂျူးနိုင်ငံနှင့် ဆက်ဆံရေး ပိုမိုကောင်းမွန်လာစေရန် စိတ်ကူးကို ဆွံ့အသွားမည်ဖြစ်သည်။
” ဘိုင်ဒင် အုပ်ချုပ်ရေးသည် အစ္စရေး-ဆော်ဒီ ပုံမှန်ပြန်လည်ထူထောင်ရေး သဘောတူညီချက်ကို လုပ်ဆောင်ရန် ကြီးမားသော အားထုတ်မှုများစွာကို သုံးစွဲခဲ့သည်” ဟု Riedel က ပြောကြားခဲ့သည်။ “အခု ရေထဲမှာ သေနေတာ ဖြစ်နိုင်တယ်။ အမျိုးသမီးတွေနဲ့ ကလေးတွေ အပါအဝင် ပါလက်စတိုင်း သေဆုံးခဲ့ရတဲ့ ရာနဲ့ချီတဲ့ ပုံတွေ ပေါ်လာတာနဲ့ ဆော်ဒီပြည်သူတွေဟာ ပုံမှန်ပြန်ဖြစ်ရေး သဘောတူညီချက်ကို လက်ခံဖို့ ဆန္ဒရှိမှာ မဟုတ်ပါဘူး။” ဟု ၎င်းကဆိုသည်။
ဟားမတ်စ်၏ တိုက်ခိုက်မှုကို စတင်ပြီးနောက် ရီပတ်ဘလီကန် သမ္မတလောင်းများသည် ဘိုင်ဒင်ကို အပြစ်တင်ရန် အမြန်လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြသည်။ GOP ရှေ့ပြေး Donald Trump ၏မဲဆွယ်စည်း ရုံးရေးတွင်အမေရိကန်သည်ပိတ်ဆို့ဒဏ်ခတ်မှုများကြောင့်အေးခဲထားသောအီရန်ရေနံဝင်ငွေဒေါ်လာ ၆ ဘီလီယံကိုအာရုံစိုက်သည့်ကြေငြာချက်တစ်ခုထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ အီရန်သည် ဟားမတ်စ်ကို သမိုင်းကြောင်းအရ ငွေကြေးထောက်ပံ့ခဲ့ပြီး ယခုအခါ အစ္စရေးနှင့် စစ်ဖြစ်နေသည်။ ထိုငွေကို ပြန်လွှတ်ပေးရန်အတွက် အပြန်အလှန်အား ဖြင့် အီရန်သည် အကျဉ်းကျနေသော အမေရိကန်ငါးဦးကို အိမ်ပြန်ခွင့်ပြုရန် သဘောတူခဲ့သည်။
“လွန်ခဲ့တဲ့တစ်လက သမ္မတ Trump က Joe Biden ရဲ့ အားနည်းချက်နဲ့ အီရန်ကို ပေးရတဲ့ ဒေါ်လာ ၆ ဘီလီယံကို အရှေ့အလယ်ပိုင်းမှာ အကြမ်းဖက်ဝါဒအတွက် အသုံးပြုမယ်လို့ သတိပေးခဲ့တယ်” ဟု Trump မဲဆွယ်စည်းရုံးရေး ကြေညာချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။ “အဲဒါ အခုဖြစ်နေတာ အတိအကျပဲ။” ဟု ဆိုသည်။
ဟားမတ်စ်တို့နှင့် ရန်လိုမှုများ ကျယ်ပြန့်လာသောအခါတွင် Biden ၏ ချဉ်းကပ်မှုသည် အီရန်၏ ကိန်းဂဏန်းများကို ပိုမိုအာရုံစိုက်လာသည်။ သူသည် ဘားရက်အိုဘားမား၏ ဒုတိယသမ္မတဖြစ်ချိန်က ရရှိခဲ့သော နျူကလီးယားသဘောတူညီချက်ကို ပြန်လည်အသက်သွင်းရန် ကြိုးပမ်းစဉ်တွင် အာရပ်နိုင်ငံများနှင့် အစ္စရေးနိုင်ငံတို့မှ တောင်းဆိုမှုများကို ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်။ ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် Trump သည်အီရန် နျူကလီး ယားလက်နက်ထုတ်လုပ်ခြင်းကိုရပ်တန့်ရန်ရည်ရွယ်သည့် သဘောတူညီချက်မှ နုတ်ထွက်ခဲ့သည်။
စနေနေ့ထုတ် ဗီဒီယိုတစ်ခုတွင်၊ အခြားသမ္မတလောင်းတစ်ဦးဖြစ်သည့် ဖလော်ရီဒါပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး Ron DeSantis က Biden ၏မူဝါဒများသည် “အီရန်အတွက် လွယ်ကူသွားခဲ့ပြီး ၎င်းတို့၏ဘဏ္ဍာများကို ဖြည့်ဆည်းပေးခဲ့ကြောင်း” ပြောကြားခဲ့သည်။
၎င်း၏သက်တမ်းအတွင်း အန္တရာယ်အရှိဆုံး နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒ အကျပ်အတည်းများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသော Biden သည် အစ္စရေး ၀န်ကြီးချုပ် Benjamin Netanyahu အား စနေနေ့ နံနက်ပိုင်းတွင် တိုက်ရိုက် စကားပြောဆိုခဲ့သည်။ ထိုနေ့ နှောင်းပိုင်းတွင်၊ သူသည် အိမ်ဖြူတော်မှ ရုပ်မြင်သံကြားမှ အတိုချုံးမိန့်ခွန်းကို ပြောကြားခဲ့သည်။
” ကမ္ဘာကြီးက စောင့်ကြည့်နေပါတယ်” ဟု ဘိုင်ဒင်က ဆိုသည်။
Source; NBC News
#PAN